Dobra wiara wg TSUE

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej od lat wskazuje, że prawo do odliczenia nie powinno być przyznane w przypadku oszustwa zwłaszcza w sytuacji, gdy podatnik sam jest sprawcą tego oszustwa. Jednakże, TSUE uważa również, że odliczenie powinno być odmówione w przypadku, gdy istnieją obiektywne okoliczności świadczące o tym, że podatnik, który nabył towary lub usługi podlegające odliczeniu, wiedział lub powinien był wiedzieć, że uczestniczy w transakcji związanej z takim oszustwem (tak w wyroku C‑114/22).

W jednym z najnowszych wyroków z dnia 11 stycznia 2024 r. (C-537/22) Trybunał wprost wskazał na obowiązki organów podatkowych w zakresie przestrzegania standardów starannego działania przez podatnika. Podkreślił, że walcząc z oszustwami VAT, organom nie wolno bezpodstawnie ograniczać prawa podatników do odliczenia podatku. Dobra wiara podatnika i środki, których można od niego wymagać, zależą bowiem od okoliczności konkretnego przypadku, w szczególności od istnienia przesłanek sugerujących podejrzenie nieprawidłowości lub oszustwa w momencie nabycia towaru. W przypadku podejrzenia oszustwa można oczekiwać od podatnika większej staranności, ale nie można wymagać od niego działań i weryfikacji, którymi dysponują wyłącznie organy podatkowe.

W praktyce TSUE sobie, a polskie organy sobie – na ogół zawsze stwierdzają, że podatnik nie dochował nie przeprowadził poprawnej weryfikacji. Najczęściej wskazują na działania, które de facto do niego nie należą, gdyż polskie prawo wciąż jest dziurawe i nie wskazuje na obowiązki, jakie podatnik winien spełnić w ramach weryfikacji.