Wykreślenie z rejestru bez decyzji

Wykreślenie podatnika z rejestru podatników czynnych podatku od towarów i usług w trybie art. 96 ust. 9 pkt 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług następuje poprzez dokonanie czynności materialno-technicznej. Tak orzekł NSA w uchwale I FPS 3/23 z 23 października 2023 r.

Uchwała była wynikiem przedstawienia do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów budzące poważne wątpliwości zagadnienie prawne, które wyłoniło się podczas rozpoznawania przez NSA skarg kasacyjnych i występującą rozbieżnością w orzecznictwie.

Według pierwszego poglądu części sądów wykreślenie jest czynnością materialno-techniczną. Inne sądy twierdza, że w sytuacji wykreślenia podatnika z rejestru VAT zachodzi konieczności wydania, na podstawie przepisu art. 96 ust. 9 pkt 5 u.p.t.u. decyzji, o której mowa w art. 207 § 1 ordynacji podatkowej.

Osobiście opowiadam się za drugim poglądem. Skoro z art. 97 u.p.t.u. wynika obowiązek złożenia zgłoszenia rejestracyjnego przez podatnika rozpoczynającego wykonywanie czynności opodatkowanych, a organ pisemnie potwierdza ten fakt (vide art. 98 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u.), to w mojej ocenie istnieje taki sam obowiązek ze strony organów podatkowych, które dokonują czynności wykreślenia podatnika z rejestru. Oczywiście nie wynika to z przepisów prawa, gdyż te jak powszechnie wiadomo, w Polsce są nieustannie „dziurawe”. Obowiązek ten NSA winien wywieść z konstytucyjnej zasady państwa prawa, a konkretnie z zasady zaufania obywateli do organów państwa. Nie do zaakceptowania w państwie prawa jest bowiem sytuacja, aby o wykreśleniu podatnik dowiadywał się np. od swoich klientów i pozostawał nie wiadomo ile czasu w nieświadomości.

NSA jak zwykle strzelił kulą w płot. Szkoda, znów zaprzepaszczono szansę na unormalnienie nieracjonalnego postępowania urzędów.